Quantcast
Viewing latest article 2
Browse Latest Browse All 15

این از بالاش، اونهم از پایینش (سروتَه زاینده رود و آبش به حساب دودوتای گله داری وسرانگشتی)

تعداد بازدید این مطلب :668

نویسنده و عکاس:علی اکبر فتاحی

به نام خدایی که اب را از اسمان فرستاد تا…
وانزلنامن السماءماء
حتما این ضرب المثل ها را شنیدید که میگن بالاتا دیدیم .پایینت را هم می بینیم .یاسروَتهش یه کرباسه.وخلاصه از سیر تا پیازش را برات بگم.!! اول از بالاش میگم. هراز گاهی با این چنِدِر غاز حقوق هوس ایران گردی هم به کله مون میزنه وبه جاها یی دلمون میخواد بریم که برامون تازگی داشته باشه وتکراری نباشه و کمی تاقسمتی ابری بکر باشه. از سالها پیش که توی گروه کوهنوردی فتح بودیم یکی دوباری به غار یخی ومنطقه عمومی چمها رفتیم اون موقع هنوز پای گردشگرای داخلی هنوز به منطقه ی مورد نظر باز نشده بود.ومحیطش تمیزوعاری از زباله آشغال بود .لذت می بردیم وعکس هم می گرفتیم .

به دوربین وثبت مناظر خیلی علاقه دارم وعکسهای زیادی از سفرهام رو هم از دست دادم وهم ذخیره کردم.توی یکی از این سفرها که این اواخر که به اتفاق خانواده رفتم به سرشاخه های زاینده رود؛ مناظر درد ناکی دیدم که دل هر طبیعت دوستی رو به درد میاورد .تعدادی از جانبازای استان خراسان رضوی را که قطع نخاع هم بودن وروی ویلچر نشسته بودن را با خانواده برای تفرج وسیاحت به چهار محال اورده بودن وبرای این عزیزان ،هلال احمر و وپلیس راه واورژانس وبنیادمربوطه و اورژانس وغذا وخدم وحشم وتوالت سیار وخلاصه همه چیز را هماهنگ اورده بودند که لذت ببرند .کنجکاوی کرده نزدیک رفتم وضمن سلام واحوالپرسی حال وقضیه را جویا شدم .اونا میگفتن اخه اینجا هم جا یی است که مناسب ما باشه؟ ما که توی این هوای فوق العاده خنک میلرزیم وامکان حرکت برامون نیست وخلاصه گله هم داشتند.ظهر شدوناهارشون دادند واب معدنی توی سرچشمه ها به وفور با نوشابه ریخته بود تا تگری بشن .

Image may be NSFW.
Clik here to view.

هرکس هم از راه میرسید با وجود فراوانی ابِ سردِ ماربُرِش.اب را برمیداشت ومیرفت. حتی سایرین . با راننده وخدمه واهل وعیال حدود ضد نفری میشدند حدود ۳۰۰ نفری هم گردشگر ودریغ از یک کیسه یا سطل زباله.ورودی ابشار شیخ علیخان ودر قاصله ی ۲۰ تا کیلومتری۲۵ از غاریخی ۵۰۰۰ تومن ورودی میگرفتن واجازه ورود به منطقه را میدادند اگر صاحب ومتولی داشت میتونستند به هرکس که میخواد وارد بشه یک کیسه نایلون بد هند وعصر پر تحویلش بگیرن وهمه هم این کار را میکردن وحالا به عکسانگاه کنید تا دقایقی پس از ناهار بابای بد ندیده کاری به سر این محیط پاکیزه اوردن که از گفتن بعضی هاش خجالت میکشم.

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Image may be NSFW.
Clik here to view.

من خیلی ناراحت شدم شروع کردم به عکاسی .دیدم ناراحت شدند بعضی هاشون ولی کاری از دستشون ساخته نبود .اونهایی که مسئول بودن و هم سالم ،اصلا ککشون هم نمی گزید. از شستن ظروف توسط دیگران وریختن انواع زباله وپوست پفک وتنقلات ویطری وقوطی وزغال ودود چوب ودود قلیون وماشین و شستن ظروف با موادشوینده وپوشاک بچه ها که تو محیط ریخته بود وگاهی هم عبور دامها از داخل اب و وضع بد دستشویی های سنگی کنار حریم رودخونه بگیر تا هزاران مورد دیگه که سبزه را نیز به گل اراسته کرده بود؛ حسابی از دل ودماغم لذت سفر را دراورد.با خودم گفتم این عکسها رو میبرم اداره میراث فرهنگی وگردشگری استانشون وبهشون می گو یم چرا بدون زیر ساخت مردم ایران را از طریق شبکه های صدا وسیما به استانتون دعوت میکننین.اخه این چه منطقه؟وبالاتر از اون هم اینقدر اسمونش ابیه وهواش توی تابستون خنکه که مثل ومانند نداشششششت.امااین روزا غار یخی که سالهای قبل ۱۰تا۴۰ متر ارتفاع وقطر یخچالهاش بوده حال وروز خوبی نداره و ارتفاعشون به دوتا سه متر رسیده وگرمای موتور ماشینها واتش افروزی انسانها دمای منطقه روبالا برده وبه سرعت برف ویخهای چند ده ساله شون اب میشه وفقط توی تیرماه توی سایه های قله ی شاه شهیدون برف داره واین شکلی خرابش میکنن. یکی از پراب ترین وسالمترین ابهای این منطقه هم اب چشمه جانان است که سازمان اب شهرکرد از ترسش که مثل سر شاخه های دیگر زاینده رود خراب نشه حدود ۴۰تا ۵۰ اینچ اب تگری ومواد اول را وارد منهولی میکنه که مستقیم با طی یک خط لوله۱۳۰ کیلومتری به فارسون وشهرکرد وتوابع میرسونه حالا از چلگرد به بعد سرشاخه های زاینده رود رو بااحتساب فاضلاب شهری وروستایی دیمه تا سامان وحدود۳۰تا۴۰ روستای چم وخم دار کوچک وبزرگ و نمیدونم چی چی وفاضلاب وزباله صدها مجتمع ویلاتی چند طبقه ی وروستاهای بالای باغبادران ولنجان علیا را هم بهش اضافه کنید، شانس اوردیم .تاحالا نمردیم.اگه سد زاینده رود وراکدبودن اب وخودپالایی اب واشعه ی خورشید نبود ،مگه با کلر وزغال وفیلتر وگندزدایی میشد حریف این همه الودگی شد.

تا قبل از انقلاب وسالهای اولیه ی دهه ۶۰و۷۰ استان ما وروستاهای اون بر صدر الودگی میکربی وانگلی بودن وبه مدد توسعه ی بهداشت فردی وعمومی از این مهلکه نجات پیدا کردیم وحالا دوباره صدای پاهای همون چیزا اروم اروم به گوش میرسه. . میخوام براتون بگم که اگه راه ورود ماشین را به منطقه نبندند (بجز ماشینهای عشایر وروستای سر اقا سید وپشت کوه)اب از سرچشمه گِله والودگی وبیماری وبدبختیش رو باید اصفهانی ها واهالی زیر دست چهار محالی ویزدی وشاید هم کرمانی بچشند وبکِشند..امیدوارم بد به دلتون راه ندین .عکسهای ملایمش را با دوز پایین براتون ارسال می کنم تا شوکه نشین. نقدا این رو داشته باشین ؛حالا تا وضع هوا.-هوا…!!رو هم به حساب دودوتای گلّه داری همراه عکس بررسی میکنیم .حالا کم بودن آب پیشکش..

Image may be NSFW.
Clik here to view.

زیاد شدن امت مسلم درست ،کمبود نیروی کار جوان در اینده هم درست. اما چطوری وبا کدام اینده نگری با کدام زیرساخت وسازوکار وکدام امکانات ،کدام فرهنگ گردشگری ومصرف جمعیت باید افزایش پیداکنه؟..با این الگوهای بیمار مصرف واسراف وتبذیر ،باابیاری غرقابی مون ،با فلاش تانکهای ۱۵ لیتری توالت هامون بااتوماتیک شدن درب دستشویی هایی که به سیفون فرمان تخلیه میدن یا با حیاط شستنمون وماشین شویی واستخر وجکوزی های شخصی مون واب بنایی وساخت وسازمون یا با اب تصفیه و دزدکی وارد کردن اب شرب توی فضای سبز تهرون و شهرهای دیگرمون وهزاران استفاده ی نابجا وبی جا از این مایه ومایع حیات وحیاط ،باغ وباغچه مون ولوله های قبل از کنتور بعضی از ماهانمیشه.وباید فکری اساسی کنیم والا باید منتظر سیستم اجباری تک فرزندی وتبدیل جنگل به بیابان وچمنزار به بوته زار وقهر خنده از لبهامون و
رسیدن به دوره ی اب جیره بندی بابطری وواردات اب سالم وقیمتهای ان چنانی درچند قدمی ماست..وتا وقتی که من نوعی برای سی چهل روز مصرف اب شهری ۸۰۰تومن ناقابل ،یعنی پول نیم لیتر اب معدنی ازم میگیرن اصلا به فکر اصلاح الگوی مصرفم نخواهم افتاداین قبض که مربوط به دوره ی گذشته ی یک خانواده ی سه نفره ومهمان وغیره است حدود ۷۰۰۰لیتر مصرف داشته که جایزه هم داره.مردم قدیممون چطوری با یک دیگ یا بادیه روحی از چاه یا رودخونه که می اوردن؛ حداقل یک روز رابه خوبی میگذروندن وچه قدر قدر اب را می دونستند یادش به خیر.
«هوش کی رغبت نمی کرد اینجوری اُ حروم کنه
لوله را وا بیاله یه صوح تاشوم حموم کنه»
اُ وی خوردن اون روزا باسختی میومد توخونه
دله چی،دول وطِناف ،بادیگولی اَ روخونه
برق نبود ،یخچال نبود .دولچه بود وتلواره بود
خرسواری مد بوده س نه بالو نه طیاره بود

Image may be NSFW.
Clik here to view.

این هم ازپایینش
از شهر خودم تا اولین سر شاخه ها با ماشین حدود ۲۰۰ کیلومتر راه است واز سده لنجان تا خود باتلاق گاوخونی که امروزه به قولی به جای اب خون خر هم بهش رواست ،۲۲۰تا۲۲۵ کیلومتر راه است…که بنده از سرشاخه ها ی زاینده رود که متفاوت هم هستند.تاشهر ها وروستاهای شرق اصفهان چون زیار وبرسیان و هرند اژه ایه و،ورزنه و۲۰کیلومتر در مسیر ابشار شاخ کنار وباتلاق گاوخونی مسافرت کرده م وقدم به قدم مرگ این رگ حیاتی استان ونواحی مرکز ایران را دیده ام.باتلاق در مجاورت کوهی که بنظر میاد از سیارات دیگر جداشده وبه انجا افتاده ولی از ماگمای برون ریخته ی اتشفشان هایی که در ۱۲۰۰۰سال قبل در دریا تشکیل شده قرار داره ۲۵کیلومتر طول و۲۰کیلومتر عرض داره وبعد از ان به طرف کاروانسرا ی قلعه خرگوشی ۹۰ کیلومتر به طرف یزد وندوشن راه است وکویر محض.

Image may be NSFW.
Clik here to view.

شرح حال زاینده رودرا از برداشت اب بیش از حد صنایع دفاع وکشاورزی با ان وتصفیه خانه ی اب یزد وذوب اهن اصفهان وطرحهای طوبی در کاشت هلو وبادام وانگور سامان وچار محال بختیاری ودر سده لنجان تقسیم اب توسط اب بند (ذوب اهن) تا مبارکه وتقسیم اب ان در سدّ نکوآباد ومابقی به طرف فلاورجان واصفهان را میدانید. به خاطر نیروگاه ها اب را از کانالهای فرعی به اصفهان میرسانند.وکمی پایین تر از مبارکه انهم به خاطر فولاد مبارکه، دیگر اب کفاف عبور تا شهر اصفهان را نمی دهد واین مدت که اب به اصفهان رسید تمام حقابه های سابق را از سربند مادیها با بیل مکانیکی وزارت نیرو برید تا اب به اصفهان ونهایتا به باتلاق رسید .باتلاق خیس خورد واب قطع شد ونتیجه اش کاهش اب پشت سد بود..اگر میخواست اب به همان شدت وحدت به زاینده رود وارد شود تا عید ۹۴ اب سد به پایان میرسید.اون روزایی که اب به باتلاق میرسید ،ایران ۲۶ میلیون نفر جمعیت داشت.وکارخونه وماشین هم کم بود .حالا این همه شهر وشهرک وانبوهی جمعیت و توسعه ی شهر نشینی ؟ ومقدار ابر وباروری انها کمتر.من معتقدم اگر تغییرات اساسی در فرایند اب وچرخه ی اب در کره ی زمین رخ ندهد با این شرایط دمایی ابرها سترون شده وبارورنمیگردند.

همین هفته های گذشته ابرهای استان شرایط باروری مصنوعی را داشتند واین کار راهم در جند نوبت انجام دادند. .فارغ از نتیجه ی این سزارین وتولد زورزوری وپیش از رسش طبیعی.وهزینه ی ۱۲۰ میلیون تومانی هر سرتی پرواز . اوضاع از این هم بدتر خواهد شد وفقط زمین کشاورزان شرق اصفهان لبی تر کرد وبس.در شرق اصفهان سالهای قبل هم بی ابی بوده (مصاحبه با کشاورز ورزنه ) واب قناتهای انها کمکشان میکرده ودر روستای قورتا ن که تاریخی هم هست قبل از ورزنه اب نسبتا خوبی در رودخانه در لابلای نی ها جاری بود که من فکر میکردم اب رودخانه است .که یکی از اهالی گفت این اب مخلوطی از اب قنات ها وفاضلاب بالادستهاست.امروزه اگر فکری اساسی در زمینه اصلاح الگوهای مصرف اب در کشاورزی وصنعت وشرب نکنیم.این قبیل نقل وانتقالات اب ،مسکنی بیش نیست واز سبیل کندن وبه ریش اضافه کردن است وبالعکس . اگر اب چشمه لنگان وتونل سوم دوم واول را به اصفهان اضافه میکنیم .صدای خوزستانی وچارمحالی ها را در می اوریم وباید از بودجه یزد واصفهان کم کنیم وبه اعتبارات استانی وکشوری چارمحال اضافه کنیم وانها هم مدیریت وهم امکان جذب وبه فعل رسوندنش را هم ندارند توی این شرایط هم نه میتوانند ..با این کار ما جاهای دیگر را از مدار اصلی اش خارج میکنیم. .

Image may be NSFW.
Clik here to view.

مثلا اگر بار استان قم.وکرمان ویزد وبه طور کلی فلات مرکزی وکویر های داخلی را بر دوش زاینده رود وزاگرس مرکزی بیندازیم وهی جمعیت را افزایش دهیم باید فکر واردات در شرب ومحصولات کشاورزی باشیم.فقط کمی در توزیع اب ومیزان مصرف استانها ومناطق تفاوت وجود دارد که این هم جواب و کفاف چند سال رابیشتر نمیدهد.وسرمایه گذاری در انتقال اب برای همیشه کارامد نیست .بلکه باید توامان هردو را مدیریت کرد (اصلاح الگوهای مصرف +مدیریت کارامد وفرهنگ مصرف)..از باتلاق بگویم .سال ۸۴و۸۵ بود که هنوز باتلاق زنده بود ومن در ان روباه فلامینگو وپرنده دیدم .ولی کف ان مملو بود از لجن .لجنی که از رسوب فاضلاب شهرهای فرادست وارد باتلاق شده بود .از روی ناچاری گردشگری ورزنه در مدح ومنقبت این لجن تابلویی راضمن معرفی ویژگیهای باتلاق آنرا در مدخل باتلاق نصب کرده بود که این لجن ،لجن خوبی است برای تماس بدن ،وآن را در ردیف حمام های لجن دریاچه ارومیه برده بود که برای سلامتی مفید است بوی بدش بابوی لوله پولیکای شکسته حموم خونه ها گویا همنشینی داشته وچه «تاپه ی گاو سیاه وفضله ی موش دوپا هردو چلغوزند اما این کجا وان کجا.«حیفم امد که بگویم دانه ی فلفل سیاه وخال مه رویان سیاه. خلاصه از اون سر زاینده رود هم مأیوس واندوهگین امدیم.این مطالب بنده به این خاطر که جز واضحات است ونیاز به مشاهده دارد میگویم به حساب گله داری والا حقیر دسترسی جامع به منابع ومطالب دانشگاهی وپژوهش های رسمی واکادمیک وجدول ونمودار و.. هم دارم واین روش را برای پرهیز از کپی پیست انتخاب کرده ام که به نوعی نمایه ای از مشاهدات ومطالعات وواقعیات ذهن رآلیستی بنده است فوق العاده هزینه بردار هم هست .

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Image may be NSFW.
Clik here to view.

مردم ماهم اکثرشون سر بر لاک روزمرگی وگرفتاری های زندگی ودرمان واشتغال وتحصیل ومعیشت پر مشقت ناشی از تحریم و.. دارند واصلا به اب واینده نمی اندیشند .ققط اگر اطلاعیه بدهند فردا از ساعت فلان تا فلان اب قطع میشود متوجه میشوند واب ذخیره میکنند . خداکمکمون کنه .اونایی که به نظر خودشون دستشون تو جیب خودشونه ومستقیم وغیر مستقیم با رشوه ورانت وگرانفروشی وخبر فروشی واحتکار وتقلبات ارزی ووارداتی وقاچاق ارز وکالا وزمین خواری واختلاس وورشکستگی ساختگی وموادمخدر وفساد و…. در امدشون تامین نمی شه ومثل خیلی ها کارمند ساده وکارگر وکشاورزندونون حلال میخورند وجزو افراد عادی جامعه اند دعا کنند تا باران رحمت بر ما ارزانی شود ضمنا دلها اگر پاک نباشه ومختصات xوyرا در ست تلاقی ندهند ممکنه در محل نزول رحمت جابجایی اندکی در حد چند ساعت ودقیقه وثانیه .از طول وعرض جغرافیا صورت بگیره.پس بکوشیم تا بنوشیم .گرنجوشیم هم نجوشیم هم ننونشیم هم نپوشیم .مؤید .ومنصور باشید.۲۶/۱۰/۹۳

Image may be NSFW.
Clik here to view.

'>علی اکبر فتاحی
Image may be NSFW.
Clik here to view.
علی اکبر فتاحی

مدیر عامل انجمن میراث بانان سده لنجان و از فعالان فرهنگی شهرستان لنجان .معلمی بازنشسته که خوب می نویسد و همتش را بر گسترش میراث فرهنگی قرار داده است.شاعری که فیلم نیز ساخته است.

'>دیگر مطالب نویسنده در ناظم سرا


Viewing latest article 2
Browse Latest Browse All 15

Trending Articles